سؤال: آیا این روایت درباره امیرالمؤمنین علی(ع) صحیح است که ایشان فرمودند هیچ شبی بی زن به سر نبرده ام و داستانی که طی آن عمر امام را به خانه خود دعوت می کنم تا به مردم نشان دهد که امام دروغ گفته است اما همان شب خواهر عمر خود را تسلیم امام می کنند و امام او را می پذیزند؟
پاسخ:
چنین حكایتی در هیچ یك از منابع معتبر روایی وجود ندارد. تنها جایی كه این داستان موهن را بدون هرگونه سند و با عنوان «حکایت شده» آورده، كتاب «الانوار النعمانیه» تألیف سید نعمت الله جزایری است.سید نعمت الله جزایری از اخباریون معروف جهان تشیع می باشد که در عصر صفوی می زیسته است. آثار وی خصوصا الانوارالنعمانیه مملو از مطالب ضعیف و عجیب و غریبی است که غیر از او کسی آنها را نقل نکرده است و حتی بعضی از این روایات و داستانها معلوم کذب و جعل هستند.افزون بر این، سید نعمت الله جزایری دارای نگاه تند مذهبی بوده و به شدت بر فضای تعصب مذهبی تأکید میکرده است. متأسفانه روایات نقل شده از وی در کتاب الانوارالنعمانیه مستمسک بسیاری از افکار و رفتارهای افراط گریانه در قرنهای اخیر بوده است، چنانچه بعضی با استناد به روایات این کتاب، اعتقاد به تحریف قرآن را در میان شیعه ترویج نمودهاند.همچنین تسامح سید نعمت الله جزایری در نقل داستانها و حکایات بدان حد بوده است که در کتابهای وی، همچون زَهرالرَبیع و الانوارالنعمانیه، داستانهای رکیکِ جنسی و مستهجن فراوانی وجود دارد که نقل آنها در شأن یک عالم دینی نیست. با توجه به این موضوع مرحوم آیت الله قاضی طباطبایی در پاروقی کتاب الانوارالنمانیه، جلد۴، صفحه ۱۰۸ نقل می کند:« از نویسنده عجیب است که چنین داستانهای زشتی را در کتابش نقل میکند و از این جهت افراد موثقی به من خبر دادند که مجتهد بزرگ و فقیه ماهر آیت الله سید حاج میرزا ابوالحسن انْگَجی تبریزی (ره) میفرمود مطالعه بعضی از ابواب کتاب سید جزایری همچون این باب از این کتاب و سایر کتابهای او همچون زَهرالربیع، جایز نیست.»به هر حال، داستان فوق نیز در كتاب الانوارالنعمانیه این چنین نقل می شود: «در خصوص علت تحریم متعه توسط عمر حكایت شده، كه وی شبی حضرت علی (ع) را به منزل خودش فرا خواند، پاسی از شب گذشت و عمر تقاضا كرد كه حضرت علی نزد وی بخوابد. صبح زود عمر از اتاقش خارج شد و به صورت اعتراض به حضرت علی (ع) گفت: شما معتقد بودید كه مرد نباید شب را به تنهایی بدون زن بگذراند و شما دیشب، شب را به تنهایی سپری كردید حضرت علی (ع ) گفت: شما از كجا خبر دارید كه من دیشب تنها بوده ام؟ من دیشب خواهرت را متعه نمودم و او نزد من بوده است.عمر این قضیه را در قلبش مخفی نگه داشت و وقتی قدرت بر تحریم متعه یافت آن را تحریم نمود»(جزائری، الانوارالنعمانیه، بیروت: مؤسسه اعلمی، ج۲، ص ۳۲۰)متأسفانه بعضی شیعیان و روحانیون بیبصیرت این داستان موهن را فضیلتی برای امام علی (ع) و طعنی بر خلیفه دوم فرض کردهاند و با آب و تاب آن را در منابر نقل می کنند. در حالی که چنین روایتی با حقیقت زندگی انسان عابد و مجاهدی همچون امام علی (ع) فاصله فراوانی دارد و بیش از آنکه طعنهای بر خلیفه دوم باشد، به تخریب شخصیت امام علی(ع) میپردازد. بزرگمردی که شبهای بسیاری از زندگیاش در راه جهاد و عبادت و دستگیری از نیازمندان طی شد. آیت الله حاج میرزا ولی الله اشراقی در پاورقی كتاب آیات الاحكام جرجانی در خصوص این حكایت مینویسد: «قضیۀ ازدواج حضرت على(ع) همشیرۀ خلیفه را از جملۀ موضوعات و مفتریات بوده كه مخالفان از براى اهانت به مقام شامخ حضرت على(ع) و تولید عداوت بین على (ع) و خلیفۀ دوم و بین پیروان على و سایر مسلمین وضع و جعل كردهاند»( جرجانى، سید امیر ابو الفتح حسینى، تفسیر شاهى، تهران، انتشارات نوید، ۱۴۰۴ ق، ج1، ص ۳۶۰٫)